In groep 5 van de basisschool viel mijn zoon uit op school. Zelf kon ik deze crisis moeilijk het hoofd bieden omdat de werkstress van de afgelopen jaren me steeds meer nekte. En zo zaten vader en zoon op een dag samen op de bank een natuurdocumentaire te kijken, bij wijze van ontspanningsoefening. We lieten de schoonheid en de wreedheid van de natuur tot ons doordringen. Toen een wolf een kudde rendieren achtervolgde en een jong kalf afgezonderd raakte van de groep, kreeg ik een brok in de keel en kon ik enkel prevelen: "ren, rendier, ren!" Maar het lot van het jong was bezegeld en geen schietgebed kon dit ongedaan maken. Terwijl de wolf het jonge vlees verscheurde, drong de tragiek van onze eigen situatie tot me door. En begreep ik hoe schooluitval als een maatschappelijke val beleefd wordt, een 'kleine dood'. En hoe kinderen die niet naar school kunnen als kwetsbare jongen van de groep afdwalen en tal van gevaren hun ontwikkeling bedreigen. Ze missen het normale schoolleven, voelen zich anders, rouwen om het verlies van vriendjes, geven zichzelf de schuld, vrezen geen toekomst te hebben, ervaren het leven als zinloos,...
Enkele maanden later, toen we meer begrepen van zijn hoogbegaafdheidsproblematiek en we tal van plekken bezochten om ons kind de gepaste zorg, educatie en gelijkgestemden te bieden, zag ik nog beter hoe de rendierenmetafoor hout sneed. Als gezin met een schooluitvaller behoren we tot een speciale groep die grote afstanden aflegt om de behoeften van hun kind te vervullen. Als wilde rendieren moeten we de voedselrijke taiga in de lente ontvluchten omdat daar gevaren dreigen. De voedselarme toendra biedt meer veiligheid omdat de wolven er in die bevroren ondergrond geen holen kunnen graven en dus niet zover trekken aangezien ze in de buurt van hun eigen jongen blijven. Maar hoe onlogisch is het om niet naar scholen te kunnen waar leraren, medeleerlingen en lesmateriaal in overvloed aanwezig zijn? Om op andere plekken te moeten zoeken naar veiligheid, rust, zorg en educatie?
Maar de wolven die deze kinderen op school belagen zijn niet zo makkelijk af te schudden. Dat komt omdat het in wezen niet gaat om onwillige leerkrachten of pestende medeleerlingen. Het kernprobleem is het schoolsysteem dat werkt met te grote klassen en te weinig leerkrachten, dat bovendien nog te zeer gericht is op disciplinering (leven volgens roosters en verdeling van lichamen in tijd en ruimte volgens leeftijd) en op een leeraanbod dat draait om het gemiddelde en om de beloning van wie hoger staat in leerrang. Het is dit systeem dat een ren, een kooi wordt voor sommige kinderen en al zeker voor hoogbegaafde kinderen. Zo verworden ze tot rendieren, in de negatieve betekenis van het woord. En op hun beurt proberen deze kinderen uit dit keurslijf te breken en zetten hun gewei en hoeven in om 'vrij' te kunnen leren, naar hun eigen behoeften.
Wat hebben deze kinderen bekwame herders nodig. Herders die veilige tenten opslaan, de trek voorbereiden, verzorging bieden en het pad van het kind volgen. En wat denk ik vaak ontroerd - nu mijn zoon eigen herders en een eigen weg vond - weer regelmatig opbloeit, zich op z'n interesses stort en programmeert, Engels praat, muziek speelt en filosofeert: "ren, rendier, ren!"
Reactie plaatsen
Reacties